Ngày nay, việc thiết kế, thi công nhà ở hay bất kỳ các công trình xây dựng nào cũng có lắp đặt hệ thống chống sét. Nhưng có rất ít người biết tới tụ chống sét. Vậy tụ chống sét là gì? Cùng EvnBamBo tìm hiểu về nó ngay sau đây nhé!
Khái niệm tụ chống sét
Đối với những người làm kỹ thuật thì tụ chống sét là khái niệm khá quen thuộc. Nhưng đối với người sử dụng thì có lẽ nó khá là mới mẻ, thậm chí lạ lẫm. Tụ chống sét sét không những được sử dụng cho hệ thống nhà cửa mà nó còn được lắp đặt trong các nồ cơm điện với nhiệm vụ bảo vệ khi sét đánh vào đường dây hoặc cắm nhầm vào nguồn nuôi có điện áp quá cao. Tụ chống sét là linh kiện điện tử sử dụng trong các mạch bảo vệ quá áp như chống cắm nhầm điện hoặc chống sét lan truyền cho các thiết bị điện tử.
Tụ chống sét (Varistor hoặc Metal Varistor Oxit MOV) là một điện trở đặc biệt được sử dụng để bảo vệ mạch điện chống lại sự đột biến điện áp cao trong khoảng thời gian ngắn nhất. Các xung áp cao và áp gai sẽ tấn công dây điện đồng thời phá hủy nguồn và các thiết bị điện.
Ký hiệu tụ chống sét
Các varistor thường được ký hiệu trên mạch điện là RV, MOV, RDV, VR,… đồng thời nhìn bề ngoài thì các varistor trông giống hệt như các tụ gốm cao áp. Để phân biệt chúng với tụ gốm cao áp ta cần phải biết ký hiệu của tụ là C khác với các kí hiệu nêu trên.
Phân loại
Để có thể phân loại được tụ chống sét, ngườ ta thường dựa vào vật liệu tạo nên phần thân. Hai loại phổ biến nhất có thể kể tới là:
- Tụ chống sét silicon Carbide: phần thân của tụ được làm từ Silicon Carbide (SiC). Hiện nay được sử dụng chủ yếu trong các ứng dụng năng lượng cao hoặc điện cao áp.
- Tụ chống sét oxit kim loại (MOV): có phần thân được làm từ oxit kim loại, chủ yếu là hạt kẽm oxit chiếm tới 90%. 10% còn lại là oxit các kim loại khác như coban, mitsuth và mangan. Tất cả sẽ được ép thành 1 khối. Sau đó, khối lại được kẹp giữa 2 tấm kim loại. 10% oxit kim loại của busmuth, coban và mangan có tác dụng như 1 tác nhân liên kết các hạt oxit kẽm giúp giữ ổn định ở giữa 2 tấm kim loại. Các chân đưa ra ngoài được nối với 2 tấm kim loại. Bởi do SiC có những hạn chế nên MOV được sử dụng phổ biến hơn.
Nguyên lý hoạt động
Tụ chống sét có 2 chân gần giống như tụ gốm. Varistor được mắc song song với mạch điện cần bảo vệ. Đồng thời nối với 2 cực nguồn nuôi thông qua 1 cầu chì. Khi ở mức điện áp cho phép thì varistor có 1 trở kháng vô cùng lớn hàng Mega ôm, có thể nói là cách điện hoàn toàn. Khi gắp sét đánh vào hay điện áp dâng cao thì đặc tính của varistor sẽ dẫn điện hoàn toàn khi điện áp nguồn vào cao hơn giá trị sản xuất của nó. Khi đó, dòng điện sẽ không đi qua mạch điện mà đi qua varistor làm ngắn mạch và cầu chì sẽ bị đứt. Khi cầu chì đứt thì mạch điện sẽ không bị ảnh hưởng của nguồn điện và nhớ đó được bảo vệ an toàn khi áp dâng cao hoặc do sét đánh. Muốn để khôi phục lại mạch điện thì chỉ việc thay lại cầu chì và Varistor mới.
Chức năng
Giá trị điện trở của tụ chống sét thay đổi tự động theo điện áp. Tụ chống sét có 2 yếu tố bán dẫn có tác dụng bảo vệ quá áp trong mạch điện.
Sự thay đổi điện áp làm thay đổi giá trị điện trở là do thành phần cấu tạo. Trong điều kiện thường, điện trở của tụ chống sét rất cao. Nhưng khi điện áp kết nối được đẩy lên cao thì điện trở của mạch sẽ ngay lập tức được đẩy xuống thấp. Các tụ chống sét đơn giản là thêm điện năng vào nguồn. Khi xung điện áp hoặc xung gai xuất hiện, các tụ chống sét sẽ làm ngắt mạch và bảo vệ các thiết bị. Vì thế, nó rất phù hợp để bảo vệ quá áp tron các mạch nhạy cảm.
Trong thời điểm điện áp xuống thấp cũng là lúc mà dòng điện xuống thấp (tại đó điện trở là rất cao). Khi điện áp đạt tới điện áp của tụ chống sét, dòng điện được đẩy lên cao rất nhanh (điện trở là rất thấp). Mạch được ngắt.
Lưu ý khi sử dụng tụ chống sét
Khi sử dụng Varistor cần quan tâm tới giá trị điện áp mà nó chịu đựng. Muốn bảo vệ thiết bị điện áp ăn nguồn bao nhiêu vôn tì sử dụng Varistor có giá trị điện áp chịu đựng cao một chút so với điện áp nguồn nuôi thiết bị. Nếu như nó cao hơn quá nhiều thì tính chất bảo vệ chống cắm nhầm điện hoặc bảo vệ quá áp sẽ không còn nhiều ý nghĩa.
Trên đây là những chi tiết về tụ chống sét. Hi vọng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích và thú vị. Nếu có thắc mắc hay cần thêm những thông tin gì, bạn hãy liên hệ tới EvnBamBo nhé!
EvnBamBo chúng tôi là đại lý phân phối cấp 1 nhiều thương hiệu dây điện – cáp điện lớn. Các sản phẩm được bán tại BamBo đều có đầy đủ CO, CQ từ nhà máy. Giá bán cạnh tranh, chiết khâu cao và giao hàng trên mọi vùng miền Tổ Quốc. Qúy khách có thể tham khảo:
Chat Facebook
Gọi điện