Lệch pha trong hệ thống điện 3 pha là gì? Độ lệch dòng điện cho phép, cách cân bằng pha điện ảnh hưởng của việc mất cân bằng các pha điện, độ lệch pha tối đa cho phép là bao nhiêu? Cân bằng công suất trong hệ thống điện 3 pha. Điện áp được cân bằng giúp hạn chế tối đa được các hiện tượng lệch pha, điện áp pha không cân bằng có ảnh hưởng tới việc vận hành của các thiết bị điện. Lệch pha = trôi điểm trung tính -> có dòng dây trung tính, điện áp đặt lên thiết bị bên cao, bên thấp (không còn ổn định ở điện áp 220V) -> hỏng thiết bị.
Tại sao bị lệch pha trong điện 3 pha?
Ta đã biết chỉ có điện 3 pha mới bị lệch pha thôi chứ điện áp 1 pha mà bị lệch thì chỉ có sụt áp hoặc vọt áp nên không có gì cần bàn.
Câu hỏi trên chúng ta có thể hiểu lệch pha là các pha có điện áp lệch nhau, còn giá trị lệch là bao nhiêu thì cần phải xét 2 nguyên nhân chính sau:
Lệch pha do đứt dây pha
Trường hợp này có thẻ do dây điện 1 hoặc 2 pha của bạn bị đứt, do tiếp xúc không tốt… Tuy là dây điện 1 trong các pha kia vẫn có điện khi ta mắc nó vào 1 động cơ điện 3 pha. Điện áp 2 pha kia sẽ bị lộn về phía pha bị đứt tao 1 điện áp lộn pha tại đó. Ta vẫn đo được điện áp bị đứt và tạo 1 điện áp 1 lộn pha tại đó. Chúng ta vẫn đo đo được điện áp trên pha bị đứt nhưng nó thấp hơn so với 2 dây kia.
Hệ quả nếu động cơ bị lệch do nguyên nhân này thì nếu nó bị đứt 1 pha thì sẽ kêu ành ạch, quay khó khan hoặc không thể quay được mà cứ gầm gữ mãi.
Nếu 2 dây pha bị đứt mà động cơ ta không nối với dây trung tính thì nó sẽ không có phản ứng gì nữa.
Lệch pha do quá tải 1 dây pha.
Khi gặp phải trường hợp này, đơn giản do 1 dây trong 3 pha dùng bị quá tải điện nên nó sẽ thấp hơn 2 pha còn lại, động cơ mắc vào vẫn quay nhưng hiệu suất và độ bền không cao. Trường hợp này khó phát hiện hơn so với trường hợp 1.
Dòng điện và điện áp có gì khác nhau?
Điện áp là gì?
Điện áp hay còn gọi là hiệu điện thế là tỉ số chênh lệch giữa nơi điện thế cao và nơi có điện thế thấp. Ví dụ ở bảng điện nhà bạn có điện áp là 220V dưới đất có hiệu điện thế 0v đo từ bảng điện xuống đất sẽ được 220v. Bảng điện B có điện thế 180V ta đo từ bảng A xuống bảng B sẽ có điện áp là 40V.
Dòng điện là gì?
Dòng điện hay còn gọi là cường độ dòng điện là sự dịch chuyển có hướng của các hạt mang điện tích. Dòng điện chỉ có thể sinh ra khi đủ 3 yếu tố:
- Nguồn điện (Hiệu điện thế)
- Dây dẫn
- Phụ tải (vật tiêu thụ điện)
Dòng điện ta đo được bằng Ampe kế có đơn vị là A trong mạch điện là dòng điện sinh ra do phụ tải. Dòng điện max của phụ tải không được phép vượt quá dòng điện của nguồn điện.
Lệch pha trong điện 3 pha
Mất cân bằng các pha xảy ra khi các đường dây điện bị lệch pha. Sự không cân bằng các pha của hệ thống nguồn điện 3 pha xảy ra khi các tải 1 pha đươc sử dụng. khiến 1 hoặc 2 đường dây nhiều hoặc ít tải hơn.
Sự không cân bằng pha làm cho các mô tơ 3 pha chạy ở nhiệt độ cao hơn so với những giá trị định mức. Sự mất cân bằng pha, thì sự tăng nhiệt sẽ càng lớn. Nhiệt độ cao làm cho ư lớp cách điện và gây ra những vấn đề liên quan khác.
Các tải của hệ thống nguồn điện 3 pha làm cân bằng khi lắp đặt. Tuy nhiên, khi các tải 1 pha thêm vào hệ thống thì có một sự không cân bằng bắt đầu xảy ra. Điều đó làm cho các đường dây 3 pha là đi lệch pha và các kết quả là 1 pa không còn cách nhau 120 độ nữa.
Các mô tơ 3 pha không thể phân phối mã lực theo định mức của chúng khi hệ thống không được cân bằng. Ví dụ: một sự không cân bằn 3 pha 3% có thể làm một motor điện hoạt động cỉ 90% công suất định mức của nó, đòi hỏi mô tơ phải được giảm tải.
Ảnh hưởng của việc mất cân bằng 3 pha
Lệch pha = trôi điểm trung tính -> có dòng trong dây trung tính, điện áp đặt lên thiết bị bên cao bên thấp (không còn là điện 220V) -> thiết bị hư hỏng.
Điện năng phập phù, ngoài những tổn thất về các thiết bị có dấu hiệu bị hỏng, khiến tuổi thọ suy giảm thì những thiệt hại ảnh hưởng tới chất lượng dịch vụ, hiệu suất công việc chuyên môn, khiến người quản lý đau đầu trong việc tìm kiếm phương án để xử lý.
Thử tưởng tượng nó giống như một hình chop cân. Đỉnh chóp chính là điểm trung tính. Nếu nắm đỉnh chóp kéo lệch qua 1 bên, các cạnh sẽ có bên dài bên ngắn tượng trưng cho điện áp.
Toàn bộ máy móc, thiết bị tiêu thụ điện gần như làm việc đồng thời với nhau. Hệ thống aptomat cảnh báo thường xuyên ngắt điện do quá tải dẫn tới bị sụt áp đột ngột.
Dòng điện giữa các pha lệch nhau quá nhiều, khoảng cách các đường dây tới phụ tải khá dài khiến cho năng lượng điện năng tiêu hao vô ích khá lớn.
Cân pha điện 3 pha
Theo như lý thuyết thì dòng điện giữa các pha nếu cân bằng với nhau thì sẽ có hiệu quả cao nhất. Vì thế cân chỉnh pha, chia lại phụ tải sao cho dòng điện các pha cân đối lại với nhau là điều cần thiết.
Để làm được việc này thì cần phải bật toàn bộ các thiết bị tiêu thụ điện rồi sử dụng thiết bị đo đạc, lấy các thông số cần thiết làm cơ sở để tiến hành cân chỉnh. Đo lại dòng điện của các pha, nếu các pha chênh lệch quá nhiều thì cần điều chỉnh lại phụ tải của các pha cho đều. Độ lệch dòng điện cho phép là 15%.
Sau khi cân chỉnh hoàn thành thì các thiết bị điện trong đơn vị vận hành sẽ trơn tru, đường dây trung tính sẽ không còn quá nóng như trước nữa.
Hệ thống điện sẽ hạn chế được sự cố nhảy aptomat, lượng điện năng hao phí đường dây và các phụ tải được tiết giảm đáng kể do đó sẽ tiết kiệm được tiền điện mỗi tháng.
Dùng ổn áp 3 pha
Việc lắp ổn áp 3 pha là điều mà các công ty, doanh nghiệp, nha máy,.. nghĩ tới đầu tiên để setup 1 hệ thống sản xuất. Máy có chức năng ổn định điện áp từng pha độc lập giúp nó hoạt động được trơn tru hơn đồng thời nâng cao tuổi thọ cho máy móc.
Khi điện áp được cân bằng thì sẽ hạn chế được tố đa hiện tượng bị lệch pha, điện áp không cân bằng ảnh hưởng tới việc vận hành của các thiết bị điện.
EvnBamBo là đại lý cấp 1 phân phối các thiết bị điện – dây cáp điện tại miền Bắc: